چرا استکبار ستیزی نیاز به تبلیغات دارد؟

42.3 درصد بازار نوشیدنی های غیرالکلی امریکا در سال 2014 در اختیار شرکتی است که برند آن رتبه سوم بهترین برندهای جهان را دارد: کوکاکولا. این شرکت بیش از 23 میلیارد دلار درآمد سالیانه دارد، اما شاید در نگاه اول بسیار عجیب باشد که در حدود 3.5 میلیارد دلار برای برنامه های تبلیغاتی خود هزینه می کند! در حالی که بهترین جایگاه و بهترین برند در حوزه نوشابه های غیرالکلی در دنیا است. به راستی این همه هزینه برای چیست؟ چرا شرکتی که بیشترین سهم بازار را دارد حاضر است بخش قابل توجهی از درآمدش را هزینه تبلیغات کند؟

 پاسخ کاملاً روشن است: محیط کسب و کار، محیط رقابتی است. برای ماندن باید تلاش کرد. در محیط رقابتی سهم بازار هیچ وقت بهانه ای برای نادیده گرفتن رقیب نیست. غفلت لحظه ای از رقیب همانا و از دست دادن بازار همانا!!!

در آغاز شکل گیری انقلاب ایران، یکی از محورهای اصلی گفتمان انقلاب اسلامی، استکبار ستیزی و در راس همه آنها مبارزه با امریکا بود. سابقه بد و عملکرد مداخله جویانه و سلطه گرایانه دولت امریکا (نه فقط در ایران بلکه در همه جهان) کار را به جایی کشاند که از آن با عنوان «شیطان بزرگ» یاد شد. آرمان استکبار ستیزی و مقابله با آمریکا یک اصل بدیهی و غیرقابل انکار برای ایرانیان بود و آنها از عمق وجود شعار مرگ و نیستی استکبار سر می دادند. دستگاه تبلیغاتی کشور برای ترویج گفتمان انقلاب اسلامی و به ویژه محور امریکا ستیزی، آنچنان ضرورت و احساس نیاز به فعالیت نمی کرد؛ چرا که اکثریت مردم پای بند به این آرمان بودند. با این وجود سخنرانی های حضرت امام، نمازهای جمعه، راهپیمایی ها و ... از جمله کانال های ترویج این ایده بود. مسئولین مملکتی نیز همگام با اکثریت مردم، نفرت و بغض شدیدی نسبت به دشمنان کشور داشتند و نه تنها از ابزار این دشمنی ابایی نداشتند، بلکه به ایستادگی و مقاومت در مقابل دشمن هم افتخار می کردند.

اخیراً و با نزدیک شدن به راهپیمایی 13 آبان، کمپین هایی با عنوان «چرا مرگ بر امریکا می گوییم؟» در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی راه اندازی شده است. صدا و سیما هم عزم خود را برای داغ کردن این جریان جزم کرده است و برنامه هایی در این زمینه تدارک دیده است. شاید به جا باشد که این سوال را مطرح کنیم که چرا به صورت ناگهانی پس از نزدیک به چهار دهه از عمر این انقلاب، یکدفعه باید چنین جریانی ایجاد شود؟ چه شده است که نیاز به ترویج این آرمان شده است؟ آرمانی که در اوایل انقلاب در نزد آحاد مردم، غیرقابل انکار بود.

کمرنگ شدن آرمان استکبار ستیزی در نسل های پس از انقلاب نتیجه دو کوتاهی جدی است. اول و مهم ترین دلیل این تفکر اشتباه بود که به واسطه هم جهت بودن جریان غالب مردم با جریان انقلاب نیازی به بازنمایی، تکرار و تعمیق چرایی دشمنی با امریکا وجود ندارد؛ در حالی که فراموش شد که گفتمان انقلاب اسلامی در میدان رقابت و تنازع با گفتمان های دیگر است. در محیط رقابتی حتی اگر پیشرو و رهبر بازار هم غفلت کند، سهم بازار را از دست خواهد داد. چرایی احساس نیاز به چنین موج های اجتماعی و تبلیغاتی، نتیجه عدم وجود برنامه های ترویجی و تبلیغی مداوم برای بازنمایی و تحکیم آرمان استکبار ستیزی به ویژه در نسل سوم است. نسلی که با توسعه ارتباطات انسانی از طرق مختلف بسیار مورد حمله تبلیغاتی رقبا قرار گرفته، بدون این که از سمت داخلی تلاشی برای جذب آنها شود.

علت دوم و البته کم اهمیت تر، کم رنگ شدن اصل استکبار ستیزی در مسئولان کشور به عنوان یک بایسته اولیه برای تصدی مسئولیت در جمهوری اسلامی است. متاسفانه در شرایط فعلی نه تنها دشمن ستیز نبودن برای مسئولان مقبوح و زشت شمرده نمی شود، بلکه مایه مباهات و سربلندی هم محسوب می شود! این علت از این جهت کم اهمیت تر است که اگر جریان مستمر و مداوم در ترویج آرمان استکبار ستیزی وجود می داشت، جریان عمومی جامعه مسئولینی را که بخواهند نسبت به این اصل نه تنها مخالف، بلکه بی تفاوت باشند را تحمل نمی کردند. به مرور زمان و در اثر هجمه های تبلیغاتی، زمینه پذیرش وجود مسئولین بی تفاوت به آرمان استکبار ستیزی در خود مردم ایجاد شده شده است و وجود خود این افراد در مقام مسئولیت، زمینه گرایش مردم به سمت آنها را ایجاد کرده است.

با این توضیح باید اذعان داشت که اگر چه کمپین های موجود برای ترویج چرایی مبارزه با امریکا بی اثر نیست، اما با توجه به نزدیک بودن زمانی اجرای این کمیپن ها با مناسب های سیاسی تنها می توان آن را به مثابه موجی دانست که هدفش ترغیب افراد به انجام یک رفتار مشخص در زمان پیشرو است و آن هم حضور در راهپیمایی 13 آبان! بدون آن که به دنبال تثبیت نگرش و تعمیق آن برای ثبات بخشیدن به سایر رفتارها باشد. البته در این زمان هم چاره ای نیست جزء متوسل شدن به این مسکن های مقطعی. اما اگر معقد باشیم انقلاب بدون حضور هوشیارانه و مبتنی بر شناخت مردم به پیش نخواهد رفت، باید برای حفظ نگرش ها و آرمان های انقلابی در محیطی که دشمن به شدت در آن در حال فعالیت است، تلاش جدی و مستمر داشت.