درآمدی بر مفهوم پردازی «مدیریت احمقانه»

یکی از مهم ترین ابزارهای توسعه علوم انسانی و اجتماعی در رشته های مختلف، مفهوم پردازی است. خلق مفاهیم ، مدل سازی روابط بین آنها و تاثیر و تاثراتی که بر یکدیگر دارند و ارائه نظریات جدید پیشبرنده مرزهای دانش در هر حوزه علوم انسانی محسوب می شود. مفهوم پردازی های متعارف در علوم اجتماعی غالباً مبتنی بر تجربه و مطالعه آن انجام می شود و پژوهشگران با مطالعه پدیده های اجتماعی و انسانی در موضوعات مختلف، با طی فرآیند انتزاع و اخذ وجوه مشترک پدیده ها و موضوعات اجتماعی و انسانی و کنار گذاشتن و نادیده گرفتن وجوه افتراق تلاش می کنند مفاهیم جدید علوم اجتماعی را خلق کنند تا مقدمه ای باشد برای مطالعه سایر محققین بر روی این مفاهیم به منظور رسیدن به تغییر در جهت بهبود مبتنی بر نظام ارزشی مقبول در آن جامعه.

 روشن است که علوم انسانی تنها موظف به مفهوم پردازی مفاهیم مثبت نیست. به عبارت دیگر مطالعه پدیده های انسانی و اجتماعی به منظور مفهوم پردازی، انحصاری در موارد سازنده و مطلوب ندارد و پژوهشگر می توان هر پدیده ای با هر رنگ و بویی را مورد مطالعه قرار داده و مفاهیم دارای بار ارزشی منفی یا مثبت را خلق کند. چرا که اگر شناخت را به عنوان یکی از اهداف علوم انسانی بدانیم، این شناخت منحصر در پدیده های مطلوب نخواهد بود.

نوشتار حاضر نیز تلاشی است در جهت مفهوم پردازی در حوزه مدیریت که مبتنی بر چند تجربه عینی به تصویر کشیده شده ارائه می شود. مدیریت احمقانه مفهومی است که برای چنین رفتاری در حوزه مدیریتی به ویژه در سطح حکومت قابل ارائه است. لفظ جعل شده برای این مفهوم نیز برگرفته از یک سخنرانی است که قسمتی از آن در انتهای یادداشت خواهد آمد.

 

1- در رسانه ملی به نقل از مقامات مسئول دولتی از مردم خواسته می شود که در موسسات مالی و اعتباری که دارای مجوز بانک مرکزی نیستند، پول سپرده نکنند؛ چرا که بانک مرکزی نظارتی بر کار آنها نداشته و در صورت بروز مشکل، افرادی که در این مراکز مالی سپرده گذاری کرده اند، متضرر می شوند! از آنجایی که مراکز مالی و اعتباری بدون مجوز زیر زمین فعالیت نمی کنند و همه موسسات مالی دارای تابلو و ساختمان روی زمین هستند، این سوال مطرح می شود که چرا دولت خودش اقدام به بستن این مراکز نمی کند؟ و فضایی برای ضرر به مردم به واسطه بی اطلاعی فراهم می کند؟ عاقلانه تر نیست موسسات مالی بدون مجوز را خود دولت تعطیل کند تا این که از مردم خواسته شود که به آنها پول ندهند؟

2- برخی از اوقات شنیده می شود که داروی تقلبی وارد بازار شده است که دارای اثرات زیان آوری برای بدن است. در اطلاعیه ای از مردم خواسته می شود که این دارو را از داروخانه ها خریداری نکنند! اما به نظر می رسد عاقلانه تر این است دولت خود اقدام به جمع آوری این داروها کند!

3- گشت ارشاد زمانی بود که با افرادی که لباس های بدجوری می پوشیدند و در خیابان مانور می دادند برخورد می کرد. این لباس ها، دقیقا لباس هایی هستند که در مغازه ها و فروشگاه ها به فروش می رسد. عاقلانه تر نیست به جای آنکه با مردم در کف خیابان به خاطر پوشیدن لباس تنگ و کوتاه و پاره برخورد شود، از فروشگاه ها این لباس ها جمع آوری می شد؟ و عاقلانه تر از آن آیا این نیست که به جای برخورد با توزیع کنندگان، با وارد کنندگان (یعنی مدیریت کمرگ و عدم اجازه ترخیص لباس های ناجور) و احیاناً تولیدکنندگانی که لباس های نامتعارف و خارج از عرف تولید می کنند، برخورد شود؟

4- به تازگی اعلام کرده اند که آمار فارغ التحصیلان بیکار با مدرک دکتری به 50 هزار نفر رسیده است. بیشترین نرخ بیکاری هم برای فارغ التحصیلان دانشگاهی است. تا جایی که حتی گفته شده که مردم باید بفهمند که مدرک دیگر به دردشان نمی خورد و با آن نمی توانند کار پیدا کنند. این در حالی که است که هر سال ظرفیت دانشگاه های کشور در رشته های مختلف و در مقاطع تحصیلات تکمیلی رو به افزایش است تا جایی که حتی دانشگاه های جدید التاسیس در دورترین روستاها(!) هم به لطف دانشگاه آزاد و غیرانتفاعی در حال فراگیر کردن علم و دانش(!) در کشور است. اما آیا عاقلانه تر نیست به جای رشد افسارگسیخته ظرفیت های دانشگاهی در کشور و استفاده از موج و جریان شکل گرفته مدرک گرایی (به دلایل مختلف که محل پرداختنش در این نوشتار نیست) و در کنار آن درخواست از مردم برای نفرستادن فرزندان خود به دانشگاه برای گرفتن مدارک بی فایده، دولت مشخص می کرد که چه تعداد دانشجو، در چه رشته ای و در چه مقطع ای و در چه منطقه ای باید تربیت کند تا بتواند به اندازه بازار نیاز تربیت نیرو داشته باشد؟

 نکته 1: در خصوص مورد اخیر خوشبختانه سیاست گذاری شده است(سیاست های تنظیم ظرفیت موسسات آموزش عالی) و طبق معمول تاکنون سرنوشت این سیاست همچون سایر سیاستگذاری ها در کشور است.

نکته 2: به صوت زیر گوش دهید؛ مفهوم پردازی صورت گرفته از این سخنان الهام گرفته شده است (بخشی از سخنان رحیم پور ازغدی در نماز جمعه تهران 1393)

 

 

دریافت

حجم: 1.31 مگابایت

دریافت