تبلیغات غیرهوشمندانه کمیته امداد در ارائه عملکرد خود به مردم

تغییر راهبردی کمیته امداد در مدیریت جدید، موضوعی غیرقابل انکار است. یکی از موضوعات محوری در این زمینه، تغییرات کلیدی در حوزه ترویج و تبلیغ امور خیریه توسط کمیته امداد است که نقطه شروع آن با تیزرهای تبلیغات اجتماعی در رسانه ملی همراه بوده است. این تیزرها با محوریت ترویج نیکی و خوبی در جامعه ساخته شدند، و آخر تمامی تیزرها آرم و اسم کمیته امداد بود که نمایش داده می شد. این تیزرها موضوعات مختلفی را در بر می گرفت: تکریم والدین کهنسال، کمک به همسایه، ایتام، پرداختن به ویژگی های مطلوب کار خیر مثل مخفی کردن و کوچک نشمردن کار نیک، کمک به ازدواج و ... . در این تیزرها، موضوع و محور اصلی ترویج کار خیر در جامعه بود بدون آن که تیزر بخواهد به صورت مستقیم از مخاطب بخواهد که از طریق کمیته امداد باید کمک های خود را انجام دهید. این تیزرها که غالباً خوش ساخت و موثر به نظر می رسند، در قالب های مختلف مانند داستانی و با بهره گیری از جاذبه های موثر در ساخت تبلیغات اجتماعی همچون جاذبه ترس، شرم و احساسی ساخته شده اند که به نظر می رسد مخاطب را به خوبی جذب می کنند.

اما در گام دوم، شاهد تولید تیزرهایی هستیم که در قالب موشن گرافی اقدام به ارائه اطلاعاتی در حوزه عملکردی کمیته امداد به مردم می کند. این اطلاعات در موضوعاتی نظیر تعداد ایتام تحت پوشش کمیته امداد، تعداد شغل های ایجاد شده، میزان مهارت افزایی در مددجویان و ... را شامل می شود.

ارائه اطلاعات به عنوان یکی از مهم ترین اجزاء ایجاد شفافیت در سازمان های حمایتی شناخته می شود و مهم ترین سهم را در ایجاد اعتماد مردمی نسبت به سازمان حمایتی ایفا می کند. به نظر می رسد سیاست ترویجی کمیته امداد نیز در راستای افزایش اعتماد عمومی و عمل به شفافیت سازمانی اقدام به انتشار این اطلاعات کرده است. درستی و لزوم اصل این موضوع اگر چه غیرقابل انکار است، اما در اجرای آن شاهد بی دقتی های رسانه ای و تبلیغاتی هستیم که نه تنها تاثیر مثبتی بر بهبود تصویر کمیته امداد ندارد، می تواند اثر مخربی نیز داشته باشد.

در این یادداشت دو نمونه از موشن گرافی های کمیته امداد که در رسانه ملی پخش شد، بررسی می شود. لازم به ذکر است که به اعتقاد نگارنده، به طور کلی ارائه اطلاعات عملکردی می توانست در قالب بسیار بهتر و موثرتری از موشن گرافی صورت گیرد که پرداختن به آن موضوع این نوشتار نیست. در واقع به نظر می رسد که موشن گرافی قالب مناسبی برای ارائه اطلاعات عملکردی در تبلیغات کمیته امداد نیست. در این نوشتار تنها به اشتباه رخ داده در اطلاع رسانی در دو موشن گرافی اشاره خواهد شد.

موشن گرافی اول ناظر به ارائه گزارش عملکرد کمیته امداد در یک سال گذشته در مورد خانه دار شدن 19000 مددجو است. تیزر به این نکته می پردازد که با حمایت مردمی و سایر حمایت ها این تعداد خانه برای افراد مددجو ساخته شده و در اختیار آنها قرار داده شده است و شما افراد نیکوکار خیال خانواده آنها را بابت مسکن راحت کرده اید! در ادامه نیز آماری از هزینه کرد ریالی برای ساخت این خانه ها و نیز پراکندگی آنها در بخش روستایی و شهری بیان می شود.

دریافت تیرز کمیته امداد با موضوع خانه دار شدن مددجویان
حجم: 6.39 مگابایت
 

این خدمت کمیته امداد به افراد مددجو در حالی رسانه ای شده است که بیش از 7 میلیون خانوار ایرانی مستاجر هستند و اجاره نشینی در ایران به حدود 40 درصد رسیده است. افراد بسیاری هستند که اگر چه از نظر اقتصادی در فقر قرار ندارند، اما توانایی برخورداری از مسکن غیراستیجاری را ندارند و این سوال برای کسانی که از طریق کمیته امداد به نیازمندان کمک می کنند، پیش خواهد آمد که چگونه ما به عنوان خیّر و کمک کننده به مددجویان کمیته امداد، از خانه ای که خود مالک آن باشیم، برخوردار نیستیم اما نیازمندان کمیته امداد از کمک های مردمی صاحبخانه شده اند؟ آیا موضوعات اولویت دار و مهم تری غیر از تهیه مسکن برای این افراد وجود نداشت؟

آنچه که در اینجا گفته شد، تصویری است که بسیار محتمل و حتی غالبی است با مشاهده این تیزر برای مخاطب ایجاد شود. اگر چه واقعیت زندگی افراد مددجو بهره مند از این خدمت، ممکن است بسیار درد آور باشد. مثلا این افراد، کسانی هستند که سرپرست خانواده خود را از دست داده اند و یا به دلایلی نظیر اعتیاد و طلاق، مادر خانواده سرپرستی چند فرزند را برعهده گرفته است. یا هزینه های درمانی سنگینی به خانواده تحمیل شده و در شرایط سخت اقتصادی قرار دارند که کمیته امداد تلاش کرده دغدغه تامین مسکن این افراد آسیب دیده را مرتفع کند.

 موشن گرافی دوم نیز به ارائه یکی دیگر از خدمات کمیته امداد به خانواده های مددجو اشاره دارد و آن برخورداری از بیمه حوادث است. بیمه حوادث نیز از جمله موضوعاتی است که بسیاری از خانواده های ایرانی، از آن بی بهره اند و در واقع می توان آن را یک کالای لوکس برای بسیاری از خانواده ها دانست. لزوم یا عدم لزوم ارائه این خدمت به نیازمندان، محل بحث و بررسی این نوشتار نیست؛ چرا که نویسنده اطلاعی از ابعاد ماجرا ندارد. اما آنچه که در تحلیل این تیزر می توان گفت این است که اطلاع رسانی آن به مخاطب به شکل حاضر، اصلا لزومی ندارد. به عبارت دیگر برخی از خدمات رفاهی و حمایتی با فرض این که مبتنی بر دلایل متقنی از لحاظ اقتصادی است، اما ارائه آن به شکل زیر مخرب کمیته امداد است و کمیته امداد را سازمانی معرفی می کند که منابع را به صورت غیرعقلایی و بدون در نظر گرفتن اولویت ها تخصیص می دهد.